{
    "title": "Çocuklarda Yeni Doğan Sarılığı",
    "image": "https://www.cocuklar.gen.tr/images/cocuklarda-yeni-dogan-sariligi.jpg",
    "date": "21.01.2024 04:37:19",
    "author": "ümit kadak",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Çocuklarda Yeni Doğan Sarılığı,</b> Sarılık yeni doğan bebeğin teninin ve göz aklarının sarı renk alması. Alyuvar (Eritrosit) dediğimiz kırmızı kan hücrelerinin yıkımı nedeniyle ortaya çıkan, bilirubin (Safra pigmenti) olarak bilinen sarı renkli madde kanda aşırı birikmesi sonucu ortaya çıkar.</div><div><br></div><div><b>Bilirubin Nedir;</b> Kana rengini veren alyuvar kan hücreleri, hemoglobin (Kırmızı solunum pigmenti) olarak bilinen bir madde içerir. Yaşam süreleri kısa olan bu hücrelerin, ölmesi sonucu ortaya çıkan hemoglobin bu arada sarı renkli bilirubine dönüşür. Normal yeni doğanların kanında ihtiyacından fazla alyuvar bulunduğundan ve karaciğer henüz fonksiyonel olarak tam olgunluğa erişmediğinden bünyede oluşan bilirubini kandan uzaklaştıramaz. Daha büyük bebeklerin bünyesi yani çocuklar ve erişkinler bilirubin derhal kandan uzaklaştır.</div><div><br></div><div><b>Nedeni;</b> Normalde kanda biriken bilirubin karaciğer tarafından depolanır ve safra yardımıyla bağırsaklara ve nihayetinde dışkı olarak dışarı atılır. Karaciğerde bilirubin yıkım hızından fazla oluşması sarılığın ortaya çıkmasına neden olur. Buna sebep yeni doğan bebeğin karaciğeri henüz gelişimini tamamlamamıştır. Bu yüzden vücutta biriken bilirubini yeteri kadar bünyeden uzaklaştıramaz, hatta bebeğin bağırsaklarına salgılanan bilirubinin bir kısmı dışkı ile dışarı atılamadan tekrar geri emilerek bünyede kalır.</div><div><br></div><div><b>Bebekte Sarılık Nasıl Anlaşılır;</b> Anne ve baba doğal ışıkta, bebeğin ten rengine ve göz akındaki (Sklera) renk değişikliğini takip etmelidirler. Sarılık belirtileri önce yüzde ardından, gövde başta olmak üzere vücudun her yerinde fark edilir. En pratik anlama biçimi, parmakla bebeğin burun ucuna ya da alnına hafifçe dokunmak olacaktır. Bu eylem sonucu normalde cilt beyaz görünür. Şayet sarı renk görülüyorsa bebeği mutlaka sarılık kontrolü için doktora gösteriniz.</div><div><br></div><div><b>Çocuklarda Yeni Doğan Sarılığı çeşitleri, Fizyolojik sarılık;</b> bu sarılık kundak sarılığı ya da normal sarılık olarak da adlandırılmaktadır. Sağlıklı ve zamanında doğan, yeni doğanların %50'den daha fazlasında sarılık görülür. Bu da yeni doğan bebeklerde karaciğer henüz yeteri kadar fonksiyonel çalışmamasına bağlıdır. Genellikle 2. Günden sonra görülür. 1-2 hafta içinde kaybolur.</div><div><br></div><div><b>Prematüre (Zamanından önce doğan bebekler) Sarılık;</b> Bebek ve bunun yanında organları gelişimlerini tamamlamamıştır. Haliyle karaciğer bünyede oluşan bilirubini normal biçimde temizleyemez. Ayrıca bebek hasta ise ve yeterince beslenmemişse bağırsaklardaki bilirubini dışkı olarak atmaları gecikir. Bu da bebekler de bilirubinin daha fazla yükselmesine neden olur ayrıca zamanında doğmuş bebeklere nazaran daha uzun sürer.</div><div><br></div><div><b>Anne Sütü Sarılığı;</b> Anne sütünde bulunan maddelerin bazıları sarılığa neden olabilmektedir. Bu maddelerin sonucu bilirubin değerleri 20-25 mg'ın üzerine çıkabilmektedir. Anne sütüne bağlı sarılık, annenin bebeği emzirme sinden sonraki 3. Gün ya da ilerleyen günlerde ortaya çıkar. Görüldükten sonra mutlaka doktora danışarak hareket edilmeli gerekirse bir iki gün anne sütüne ara verilmelidir. Bu arada bebek anne sütüne eşdeğer mama ile beslenebilir. Bu arada anne sütü azalmaması ve kesilmemesi için pompa ile boşaltılmalıdır.</div><div><br></div><div><b>Kan Grubu Uyuşmazlığı;</b> Bebek ve annenin kan grupları farklı ise anne kanı bebeğin alyuvar hücrelerini tahrip eden antikor üretebilir. Kan uyuşmazlığın bağlı sarılık genellikle doğumun ilk günü başlar. Anne ile bebek arasındaki Rhesus faktörü (Rh) uyuşmazlığı ağır sarılığa sebeptir. Ancak anneye doğumdan sonraki ilk 72 saat içinde RhoGam (Transkripsiyonunu düzenleyen) olarak bilinen ilacın encekte edilerek annede antikor oluşması önlenebilir. Böylece daha sonraki bebek korunmuş olur. Rh uyuşmazlığı genel olarak ilk bebekte görülmez. Ancak Rh - (Negatif) kan grubuna sahip anne adaylarının ilk gebelikleri doğum uzmanı tarafından yakından izlenmelidir.</div><div><br></div><div><b>Bulgu ve Tanısı;</b> Topuğundan alınan kan ile bebeğin sarılığına bakılabilir. Sağlıklı ve zamanında doğan bebeklerde hayatın ilk 7 günü bilirubin 12 mg'ın altında olmalıdır. 17 mg'ın üzerindeki verilerde dikkatli olunmalı ve kontrol altında tutularak tetkik ve tedavi edilmelidir.</div><div><br></div><div><b>Çocuklarda Yeni Doğan Sarılığı Tedavisi;</b> Hafif sarılıklarda uzmanlar kontrol altında tutmak kaydıyla tedaviyi ön görmemektedir. Eğer sarılık yükselme yönünde bir eğilimi varsa ve bebek bünyesi bilirubini temizleyemiyor ise fototerapi olarak bilinen özel ışınlar devreye sokulabilir. Fototerapide mavi ve beyaz ışık yayan flüoresan lambalar kullanılır ya da diğer tedavi yöntemleri ile tedavi edilmeli.</div>"
        }
    ]
}